Simanyi nti tewali mutwe gwa mawulire oba bigambo ebikulu ebyaweebwa mu biragiro byo. Kino kiyinza okuba nga kyali kitegeeza nti omutwe n'ebigambo ebikulu byandibadde bya kukozesebwa ng'ebitundu by'omutwe gw'olupapula. Naye olw'okuba nga tebiri, nja kukola olupapula nga nkozesa omulamwa ogw'okunoonyangako ku mukwano ogw'oku yintaneti mu Luganda.
Okunoonyangako ku Mukwano ku Yintaneti Enkola y'okunoonyangako ku mukwano ku yintaneti efuuse engeri ey'amangu era ennyangu ey'okufuna abakwano abapya mu nsi yaffe ey'ennaku zino. Abantu bangi basobola okusisinkana abantu abalala abayinza okuba nga balina by'ebagatta nabo nga bayita mu mikutu gy'okunoonyangako ku mukwano ku yintaneti. Enkola eno esobozesa abantu okutandika enkolagana n'abantu abalala nga tebannasisinkanagana maaso ku maaso. Mu lupapula luno, tujja kwogera ku ngeri okunoonyangako ku mukwano ku yintaneti bwe kukola, emigaso n'ebizibu ebiyinza okubaawo, n'amagezi agayinza okuyamba abantu okukozesa obulungi enkola eno.
Okunoonyangako ku mukwano ku yintaneti kukola kutya?
Okunoonyangako ku mukwano ku yintaneti kwe kufuna abakwano nga tuyita mu mikutu gy’oku yintaneti egitegekeddwa okuyamba abantu okusisinkana abalala abayinza okuba nga balina by’ebagatta nabo. Abantu batandika nga bawandiika ebikwata ku bo ku mikutu egyo, nga mwe muli emyaka gyabwe, ebibaanyumira, n’ebintu bye baagala mu mukwano. Oluvannyuma, enkola ey’omu kompyuta ekozesa ebyo bye bawandiise okuzuula abantu abalala abayinza okuba nga babaagala. Abantu basobola okutandika okwogeraganya n’abo be bazudde nga bayita mu bubaka obw’oku yintaneti, okutuuka ku kiseera we basobola okusalawo okusisinkana maaso ku maaso.
Migaso ki egiri mu kunoonyangako ku mukwano ku yintaneti?
Okunoonyangako ku mukwano ku yintaneti kirina emigaso mingi:
-
Kisobozesa abantu okusisinkana abalala okuva mu bifo eby’enjawulo ebyo bye bandibadde tebasisinkana mu bulamu obwa bulijjo.
-
Kiwa abantu omukisa okumanya ebisingawo ku muntu omulala nga tebannasisinkanagana maaso ku maaso, ekyongera ku mikisa gy’okufuna omuntu atuukaana nabo.
-
Kiyamba abantu abatali boogezi nnyo okutandika enkolagana n’abalala mu ngeri esinga obwangu.
-
Kisobozesa abantu okufuna abakwano nga bakyali mu maka gaabwe, ekyonoona obudde n’ensimbi ezandizise mu kutambula.
Bizibu ki ebiyinza okubaawo mu kunoonyangako ku mukwano ku yintaneti?
Wadde nga okunoonyangako ku mukwano ku yintaneti kirina emigaso mingi, waliwo n’ebizibu ebiyinza okubaawo:
-
Abantu abamu bayinza okuwandiika ebintu ebitali bituufu ku bikwata ku bo, ekyinza okuviirako okuwubisibwa.
-
Waliwo omukisa gw’okusisinkana abantu abayinza okuba nga balina ebigendererwa ebibi, ng’ababbi oba abantu abayinza okukozesa obubi ebikwata ku muntu.
-
Kiyinza okuba ekizibu okutegeera obulungi omuntu omulala nga mwogera ku yintaneti yokka, ekiyinza okuvaako okufuna ebirowoozo ebitali bituufu ku muntu oyo.
-
Abantu abamu bayinza okufuna okunyiigira singa enkolagana eyatandikira ku yintaneti tetuuka ku kiseera kya kusisinkana maaso ku maaso.
Magezi ki agayinza okuyamba mu kunoonyangako ku mukwano ku yintaneti?
Wano waliwo amagezi agayinza okuyamba abantu okukozesa obulungi okunoonyangako ku mukwano ku yintaneti:
-
Kozesa ebikwata ku ggwe ebituufu era by’osobola okulaga mu bulamu obwa bulijjo.
-
Beera mwegendereza n’ebikwata ku ggwe by’owa abantu abalala. Towa bikwata byo eby’obwama oba eby’ensimbi.
-
Sisinkana muntu omupya mu kifo eky’olukale era omanyise mukwano gwo oba muntu w’ennyumba yo gye ogenda.
-
Wuliriza endowooza yo ey’omunda. Bw’owulira nga waliwo ekitali kituufu ku muntu gw’osisinkana, teeka wabbali enkolagana eyo.
-
Towaayo nsimbi oba okuyamba okw’ensimbi eri muntu gw’osisinkana ku yintaneti.
-
Kozesa obwegendereza ng’ogenda okusisinkana omuntu maaso ku maaso omulundi ogw’olubereberye. Sisinkana mu kifo eky’olukale era omanyise omuntu omulala w’ogenda.
Okuwumbako, okunoonyangako ku mukwano ku yintaneti kiyinza okuba engeri ennungi ey’okufuna abakwano abapya, naye kisaana kukozesebwa n’obwegendereza. Ng’okozesa amagezi agoogeddwa waggulu, oyinza okufuna emigaso gy’enkola eno nga weekuuma okuva ku bizibu ebiyinza okubaawo. Jjukira nti okusisinkana omuntu ku yintaneti kye kisooka kyokka; okusobola okumanya omuntu yenna obulungi, kyetaagisa obudde n’okukolagana mu bulamu obwa bulijjo.